SŁONA
Położenie geograficzne: 20°54' E - 49°49' N - 5 km SE od Zakliczyna, na Pogórzu Ciężkowickim
ludność: ok. 300 osób w ponad 90 domach.
kod pocztowy: 32-840 Zakliczyn
Pierwsza wzmianka 1215 rok

Miejscowość Słona położona jest wśród wzgórz Pogórza Ciężkowickiego u podnóża północnego stoku góry Styr w otoczeniu lasów południowo-wschodniej części gminy Zakliczyn. Nazwa jej pochodzi od licznych tutaj źródeł solankowych. Wieś rozciąga się wzdłuż drogi powiatowej prowadzącej ze Zdoni przez Jastrzębie, Kąśną Dolną (jedyny w kraju zachowany do czasów współczesnych dworek Ignacego Paderewskiego - koncerty muzyki klasycznej z cyklu "Brawo Maestro") do Ciężkowic (rezerwat geologiczny "Skamieniałe Miasteczko").

Historia

Pierwsza wzmianka pisana w źródłach o Słonej pochodzi z 1215 roku. Wtedy to wymieniana jest miejscowość Słona w dziele Liberum Beneficjum autorstwa Jana Długosza.

W Słonej, podobnie jak w Bieśniku, znajdują się źródła solankowe, dawniej eksploatowane przez dwór w Olszowej. W Słonej natrafiono na ślady w gruncie po 4 szybach, jakie zgłębili górnicy w poszukiwaniu złoża solnego w dziewięćdziesiątych latach XVII wieku.

W Słonej dnia 6 kwietnia 1909 roku w rodzinie Jana i Julii z domu Cichy urodził się Krystyn Wojciech Gondek - bardzo dobry zakonnik który pojmany przez hitlerowców dnia 23 lipca 1942 roku zmarł śmiercią męczeńską w obozie koncentracyjnym w Dachau. Papież Jan Paweł II beatyfikował O. Krystyna Gondka w Warszawie dnia 13 czerwca 1999 roku podczas swojej pielgrzymki do Ojczyzny wśród 108 męczenników II wojny światowej.

Zabytki

Obelisk upamiętniający śmierć czterech żołnierzy Polski Podziemnej, którzy zginęli 31 października 1944 r. Partyzanci nocujący w jednej z chat zostali zaskoczeni przez hitlerowców, ale podjęli nierówną walkę i czterech z nich zginęło. Fakt ten uczczono stawiając ten obelisk z krzyżem, na skraju lasu. Zginęli wtedy: 27 letni porucznik Zbigniew Matula ps. "Radomyśl", 23 letni podchorąży Tadeusz Stasik ps. "Doktor", jeniec "Jasza" i Gadecki - rolnik ze Słonej. Podczas tych walk rannych zostało także kilku innych partyzantów, którzy zostali schwytani przez Niemców i wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen.

Przyroda

Na terenie wsi Słona planowane jest utworzenie częściowego rezerwatu leśno-krajobrazowego "Przełom Słonianki" o powierzchni ok. 122 ha. Celem utworzenia tego rezerwatu jest zachowanie malowniczego przełomu potoku Słonianka, pomiędzy wzgórzami Styru i Słonej Góry wraz z przylegającymi zalesionymi zboczami oraz źródłami chlorkowych wód mineralnych. Przełom ten wycięty jest w gruboławicowym i drobnoziarnistym piaskowcu godulskim. Podobnie jak w poprzednich rezerwatach tak i tu największa powierzchnię zajmuje żyzna buczyna karpacka z występującymi w jej runie rzadkimi i chronionymi roślinami naczyniowymi (buławnik mieczolistny, perłówka jednokwiatowa, bluszczyk kosmaty, bluszcz pospolity).

Turystyka

Przez Słoną przebiega najdłuższa z tras rowerowych w gminie Zakliczyn nazwana "Wielką Pętlą Południową". Opis tej trasy znajduje się w dziale "Turystyka" [więcej].


Czchów - Piaski Drużków - Ruda Kameralna - Mogiła(503m npm) - Styr(472m npm) - Słona - Sucha Góra(400m npm) - Polichty - Gromnik


Zakliczyn - Słona - Sucha Góra(400m npm)




Komunikacja

przystanek PKS na trasie Zakliczyn - Jastrzębia - Bruśnik
przystanek PKS 100 m na trasie Zakliczyn - Gródek n/Dunajcem - Nowy Sącz