BOROWA
Położenie geograficzne: 20°46' E - 49°48' N
ludność: 270 osób w 70 domach
kod pocztowy: 32-842 Paleśnica
Pierwsza wzmianka 1349 rok

Wieś położona w południowej części gminy Zakliczyn z dala od ruchliwych ciągów komunikacyjnych, ale z dobrą komunikacją z resztą gminy, którą zapewnia droga lokalna (powiatowa) Paleśnica - Borowa - Filipowice - Stróże - Zakliczyn oraz droga wojewódzka nr 975 z Dąbrowy Tarnowskiej przez Wojnicz, Zakliczyn do Dąbrowy k/Nowego Sącza.

W miejscowości znajduje się ośrodek profilaktyczno-wychowawczy Gminy Zakliczyn.

Historia

Prowadzone na tym terenie badania archeologiczne odkryły najstarsze ślady człowieka z późnego paleolitu w postaci nielicznych znalezisk krzemiennych. Niestety źródła historyczne nie zawierają dużo materiałów o wczesnej historii Borowej. Prawdopodobnie jej historia związana była z wydobyciem rudy żelaza w Rudzie Kameralnej oraz jej wytopu w pobliskiej Paleśnicy. Pierwsza pewna wzmianka w źródłach pisanych mówiąca o Borowej pochodzi z dnia 10 sierpnia 1349 roku, kiedy to wieś Borowa wymieniana jest jako wieś królewska. W 1404 roku Borowa była w posiadaniu rycerskim, a jej właścicielem był niejaki Sulisław Rożen herbu Gryf z Gródka. Jedna z kolejnych nielicznych wzmianek pochodzi z 1557 roku kiedy to lokowany był Zakliczyn, a jego nowy właściciel Spytek Jordan zezwolił mieszkańcom Zakliczyna na wolny wyrąb drzewa w lasach Borowej na budynki mieszkalne. Z historii najnowszej warto wspomnieć o okresie drugiej wojny światowej kiedy to na tym terenie i przyległych okolicach działały bardzo aktywnie oddziały partyzanckie czego pamiątką jest "szpitalik leśny" w sąsiedniej Woli Stróskiej.

Zabytki

W miejscowości nie ma okazałych zabytków, ale warto zwrócić uwagę na kapliczki będące świadectwem świadectwem chrześcijańskiego rodowodu tej ziemi.

Kapliczka murowana w kształcie słupa na parceli A. Orła. Wzniesiona 1920 r. z fundacji Antoniego i Zofii Orłów. Betonowa z zaszkloną wnęką we wnętrzu gipsowa figurka N.P. Marii Niepokalanie Poczętej.

Kapliczka szafkowa na drzewie na parceli J. Bacy. Zbudowana w 1934 r. z fundacji Józefa i Wiktorii Baców. Drewniana ozdobna, z ludową rzeźbą Chrystusa Frasobliwego.

Przyroda

Na terenie m.in. Borowej planowane jest utworzenie częściowego rezerwatu leśno-krajobrazowego o nazwie "Mogiła" o powierzchni ok.140 ha. Według planów ma on tez obejmować teren: Stróż, Woli Stróskiej czyli zbocz góry Mogiła oraz przyległych wzniesień. Celem ochrony jest zachowanie fragmentu lasu tworzonego przez zbiorowiska żyznych jedlin, podgórskiej formy buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny górskiej z runem bogatym w gatunki rzadkie i chronione oraz źródeł wód mineralnych, licznych i okazałych kwitnących egzemplarzy bluszczy pospolitego (Hedera helix), a także położonego na terenie Woli Stróskiej miejsca pamięci narodowej związanego z II wojną światową.

Turystyka

Borowa jest atrakcyjnym miejscem na biwaki i weekendowy wypoczynek wśród lasów z unikalnymi widokami na okolicę (szczególnie w górnej części wsi).

Przez Borową przebiega najdłuższa z tras rowerowych w gminie Zakliczyn nazwana "Wielką Pętlą Południową". Opis tej trasy znajduje się w dziale "Turystyka" [więcej].

Z Borowej można dojechać lub dojść pieszo (drogą leśną) do wspomnianego wyżej "szpitalika wojennego" na Woli Stróskiej pochodzącego z okresu II wojny światowej (miejsce pamięci narodowej).

Komunikacja

2 przystanki PKS na trasie Zakliczyn - Ruda Kameralna - Paleśnica - Gródek nad Dunajcem oraz przystanek na trasie Zakliczyn - Bieśnik - Borowa - Paleśnica - Gródek nad Dunajcem.