FAŚCISZOWA
Położenie geograficzne: 20°55' E - 49°50' N - 2,5 km E od Zakliczyna
ludność: około 570 osób w 110 budynkach.
kod pocztowy: 32-840 Zakliczyn
Pierwsza wzmianka 1215 rok

Mała miejscowość w wschodniej części gminy Zakliczyn położona w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 980 prowadzącej z Zakliczyna do Gromnika w odległości około 2,5 kilometra od Zakliczyna.

Historia

Gdy chodzi o nazwę wioski Faściszowa, to według najdawniejszych zapisków historycznych mówiono Chwaściechowa. Widocznie teren, na którym rozbudowała się wioska, musiał obfitować w dużą ilość chwastów, taką, że trzeba było z nimi mocno walczyć, aby zdobyć teren pod uprawę. Z czasem nazwa ta przechodziła oczywiście kolejne modyfikacje i uproszczenia jak: Phaszczechowa, Faszczechowa, Fasczechowa, aż doszło do Faściszowa.

Pierwsza wzmianka pisana w źródłach o Faściszowej pochodzi, podobnie jak o kilku okolicznych miejscowościach z 1215 roku. Pisze o niej Jan Długosz w swoim dziele "Dzieje Polski", gdzie wylicza jak biskup krakowski Wincenty zarządził składki na potrzeby swojego kościoła.

W 1401 roku wymienianym właścicielem Faściszowej jest Mikołaj Rogalec herbu Strzemię.

Wiadomo też, że w 15 wieku kolejnym właścicielem Faściszowej był niejaki Jarold, który płacił dziesięcinę plebani w Opatkowicach (to jest dzisiejszym Zakliczynie). W 16 wieku Faściszowa znów była podzielona między czterech właścicieli. Wśród wymienionych najwięcej posiadał Stanisław Taszycki. Była to dodatkowa jego posiadłość, gdyż był on już właścicielem pobliskich Lusławic. Drugim właścicielem był Gierałt Adam, trzecim był Gierałt Zygmunt, a czwartym Błoński Maksymilian. Owe cztery posiadłości zmieniały właścicieli w ciągu lat.

Ów Stanisław Taszycki właściciel dworu faściszowskiego wydzierżawił w roku 1575 swoją część Faściszowej Tobiaszowi Chomentowskiemu. Później część tych posiadłości w Faściszowej należących do rodziny Taszyckich przeszła przez powiązania małżeńskie na rodzinę Błońskich. Jeden z członków tej rodziny-Aleksander Błoński wydzierżawił swoją część Stefanowi Pileckiemu w 1655, który zamieszkał w faściszowskim dworze. Rodzina Pileckich była ariańska, których ośrodkiem był dwór w pobliskich Lusławicach. Tak więc w Faściszowej mieszkali obok siebie w 17 wieku katolicy, arianie i kalwini.

Wiadomo też, że w 1596 roku dziesięcinę z Faściszowej pobierał organista z klasztoru Ojców Franciszkanów w Zakliczynie. W roku 1655 Szwedzi najechali na Polskę. Wnet i na te tereny nadciągnęły oddziały szwedzkie, które spaliły pobliski Zakliczyn. Faściszowę zajęli wtedy Szwedzi, których potomkowie pozostali na naszych ziemiach do dziś.

Jakie były dalsze losy Faściszowej trudno dokładnie określić. Wiadomo jednak, że w 19w. właścicielami jej byli hrabiowie Komorowscy, właściciele Zakliczyna i Melsztyna.Następną może niezbyt chlubną wzmiankę o Faściszowej źródła podają w 1846 roku - wtedy to m.in. z tej wioski pochodzili uczestnicy rabacji chłopskiej grabiącej okoliczne dwory.

Ostatnimi zaś gospodarzami faściszowskiego dworu byli żydzi. I właśnie wtedy Faściszowa dzieliła się na dwie części, to jest na wieś i na dwór. Zabudowania dworskie wznosiły się na małym pagórku. Stał tam pałacyk drewniany, parterowy, mający kilka wielkich izb, a wokół podwórza były ustawione zabudowania gospodarskie. Na polach dworu znajdowały się tu i ówdzie domy zagrodników. Ostatnim rządcą tegoż dworu był Józef Łazarek. Wreszcie dwór faściszowski został rozparcelowany z początkiem 20 wieku. Na rozparcelowanych polach pobudowali budynki mieszkalne i gospodarskie nowi ludzie. Po majątku nie pozostał żaden większy ślad.

W czasie przeprowadzonych tutaj kilka lat temu badań archeologicznych odkryto 36 stanowisk archeologicznych tj. miejsc, gdzie znalezione zostały krzemienne narzędzia lub fragmenty glinianych naczyń z różnych epok. Najwięcej znalezisk pochodziło z czasów epoki kamienia (5000 - 1800 lat p.n.e.) oraz końca epoki brązu i początku epoki żelaza (1000 - 400 lat p.n.e.). Przed kilkoma miesiącami na jednym z pól odkryto krzemienną siekierę, pochodzącą sprzed pięciu tysięcy lat. Siekierka ta została wykonana z krzemienia zwanym pasiastym, który wydobywano w zamierzchłej przeszłości systemem górniczym w słynnej kopalni w Krzemionkach Opatowskich. Aż stamtąd trafiła ona na teren dzisiejszej Faściszowej, dzięki czemu mamy udokumentowane dalekosiężne kontakty handlowe ludności mieszkającej nad Dunajcem przed tysiącami lat.

Młodzi mieszkańcy Faściszowej mają możliwość uczęszczania do znajdującej się w miejscowości Szkoły Podstawowej.

Zabytki

   
Cmentarz wojenny z okresu l wojny światowej nr 292.

Cmentarz położony jest w kępie drzew w rozwidleniu dróg prowadzących do Gromnika i do Brzozowej. Spoczywa na nim w 5 mogiłach zbiorowych i 2 pojedyńczych 30 żołnierzy austro-węgierskich i 43 rosyjskich. Cmentarz projektowany przez Roberta Motkę ma kształt kwadratu. Ogrodzenie zbudowane jest z betonowych słupków połączonych łańcuchem. Po bokach ozdobnej metalowej bramki wejściowej stoją dwa słupki kamienne pokryte dachówką. Na wprost wejścia w centralnej części cmentarza stoi duża betonowa misa ofiarna. Elementem centralnym cmentarza był betonowy postument z wieńcami po bokach zwieńczony drewnianym krzyżem - po krzyżu nie pozostał jednak żaden ślad. Po bokach cmentarz stoją betonowe nagrobki- dwa małe z żeliwnymi krzyżykami oraz cztery duże ażurowe z betonowymi krzyżykami. Na cmentarzu nie ma żadnych tabliczek nagrobnych. Uroku dodają mu piękne dęby zasadzone przez jego budowniczych. Z cmentarza (usytuowanego na szczycie pagórka) roztacza się ponadto piękny widok na wschodnią część gminy Zakliczyn.

Kapliczka przydrożna z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem po prawej stronie drogi do górnej części miejscowości Faściszowa (kilkadziesiąt metrów powyżej Szkoły Podstawowej). Na betonowym postumencie umieszczona jest tablica z napisem: (pisownia oryginalna) "O MARYJA BEZ ZMAZY POCZĘTA MÓDL SIĘ ZA NAMI GRZESZNEMI KTÓRZY SIĘ DO CIEBIE Z MODLITWAMI UCIEKAMY. FUNDATOROWIE WAWRZYNIEC I AGNIESZKA MIGDAŁ ROKU 1862".

Komunikacja

2 przystanki PKS na trasie Zakliczyn - Gromnik - Ciężkowice - Gorlice
Kliknij TUTAJ i sprawdz aktualny rozkład jazdy.